Toán học không chỉ đơn thuần là các phép tính giữa các con số. Đôi khi việc đưa ra chủ đề và cách diễn đạt rõ ràng cũng quan trọng không kém, quyết định đến tính đúng sai của bài toán và hình thành cho học sinh nhiều kĩ năng suy luận logic hơn.
Mới đây một bài toán tiểu học tưởng chừng như đơn giản nhưng đã tạo nên một cuộc thảo luận sôi nổi trên mạng xã hội xứ Trung. Bài toán được chia sẻ bởi phụ huynh có con em đang học tiểu học, người này bày tỏ sự bức xúc bởi tính chính xác của bài toán dẫn đến việc con mình làm đúng nhưng đã bị cô gạch sai.
Cụ thể, bài toán đưa ra: “Tổng số tuổi của bố và con gái là 100 tuổi. Bố 50 tuổi. Hỏi con gái bao nhiêu tuổi”.
Em học sinh tiểu học đã đưa ra phép tính 100 – 50 = 50 (tuổi) và đáp án là con gái 50 tuổi. Tuy nhiên phép tính đã bị cô giáo dùng bút đỏ gạch sai.
Khi bài toán được chia sẻ, nhiều người cho rằng quả thực nếu con gái cũng 50 tuổi thì bằng tuổi bố là điều không hợp lý cho lắm. Tuy nhiên phép tính mà em học sinh làm lại cũng không hề sai.
Vậy mấu chốt ở đây chỉ có thể là đề bài toán đưa ra chưa đủ rõ ràng dẫn đến việc học sinh làm sai. Tuy nhiên cũng có người cho rằng em học sinh làm cũng có thể không sai vì nếu người bố ở đây là bố dượng thì con gái cũng có thể bằng tuổi bố hoặc trường hợp người bố đã qua đời ở tuổi 50 và con gái hiện tại còn sống cũng 50 tuổi.
Một số người đưa ra lý giải hợp lý hơn rằng người cha này có 2 con gái sinh đôi. Do đó người bố 50 tuổi, hai cô con gái đều 25 tuổi thì tổng số tuổi sẽ là 100. Điều này có vẻ chính xác.
Tuy nhiên tựu chung lại, tất cả mọi người đều cho rằng đây là một bài toán “kỳ lạ” nên yêu cầu cô giáo cung cấp thêm chi tiết để tránh gây hiểu nhầm và học sinh có thể đưa ra được đáp án đầy đủ, chính xác hơn.
Nhiều bậc cha mẹ cũng cho biết nếu con mình gặp phải tình huống này chắc hẳn sẽ rất hoang mang. “Thông thường mà nói, 100 tuổi trừ đi 50 tuổi của cha, 50 tuổi còn lại sẽ bằng tuổi con gái. Làm sao có thể sai được?”.
Những câu hỏi như vậy đã khiến các bậc phụ huynh đặt câu hỏi về cách thiết kế các bài toán. Có lẽ tốt hơn nên đổi câu hỏi thành “Sự chênh lệch tuổi tác giữa cha và con gái là bao nhiêu?” sẽ rõ ràng hơn và tránh cho trẻ rơi vào hiểu lầm.
Ảnh minh họa
Các chuyên gia giáo dục chỉ ra rằng, loại câu hỏi này tưởng chừng đơn giản nhưng thực chất nó không chỉ kiểm tra nền tảng toán học mà còn đòi hỏi học sinh phải có khả năng suy luận logic tốt. Và nếu việc thiết lập chủ đề không đủ rõ ràng sẽ dễ khiến học sinh rơi vào tình trạng hiểu sai. Vì vậy, giáo viên và người đặt câu hỏi có thể chú ý hơn đến tính chính xác, rõ ràng của câu hỏi khi đặt câu hỏi để tránh những tranh cãi không đáng có.
Bên cạnh đó đây cũng là một bài học để các bậc phụ huynh cần nhắc nhở con em thuần thục hơn các kỹ năng khi làm toán. Nếu có điều gì bất ổn cần liên hệ ngay giáo viên để không bị trừ điểm sai.
1. Đọc hiểu bài toán
Đọc kỹ: Hãy dạy trẻ đọc bài toán một cách cẩn thận.
Xác định thông tin: Giúp trẻ tìm ra các thông tin quan trọng trong bài toán, như số liệu và yêu cầu.
2. Xác định yêu cầu
Câu hỏi chính: Hỏi trẻ bài toán yêu cầu gì? (Ví dụ: Tính tổng, tìm số lớn nhất,…)
Diễn đạt lại: Khuyến khích trẻ diễn đạt lại yêu cầu của bài toán bằng lời của mình.
3. Lập kế hoạch giải quyết
Chọn phương pháp: Hỏi trẻ có thể sử dụng phương pháp nào để giải bài toán (cộng, trừ, nhân, chia).
Vẽ sơ đồ: Nếu cần, để trẻ vẽ sơ đồ hoặc hình ảnh giúp hình dung bài toán.
4. Giải quyết
Giải bài toán: Hướng dẫn trẻ thực hiện các phép toán đã chọn.
Ghi chú lại: Khuyến khích trẻ ghi lại từng bước giải để theo dõi quá trình.
5. Kiểm tra kết quả
Kiểm tra lại: Sau khi có kết quả, yêu cầu trẻ kiểm tra lại xem kết quả có hợp lý không.
So sánh: Nếu có thể, khuyến khích trẻ so sánh với các bài toán tương tự để xem có giống không.
6. Giải thích kết quả
Diễn đạt kết quả: Hỏi trẻ diễn giải kết quả của bài toán. (Ví dụ: “Kết quả này có ý nghĩa gì trong tình huống thực tế?”)
Xem xét lại: Nếu trẻ sai, cùng nhau tìm ra lỗi và học hỏi từ đó.
7. Luyện tập thường xuyên
Thực hành thêm: Cung cấp nhiều bài toán khác nhau để trẻ thực hành, từ dễ đến khó hơn.
Xem thêm: Con tính 10-3-2=5, cô giáo gạch sai cả bài toán, mẹ bức xúc đã đời rồi ngượng ngùng nhận sai
Đã qua rồi cái thời cộng, trừ, nhân, chia chỉ đơn giản là công thức khuôn mẫu, áp dụng rồi cho tính ra kết quả. Học sinh bây giờ ngoài kiến thức căn bản của các môn học, còn phải biết vận dụng phân tích đối với những bài tập nâng cao để rèn luyện khả năng giải quyết một bài toán khó, đòi hỏi tư duy.
Một số bài tập toán tư duy được thiết kế để giúp các em dần hoàn thiện những kỹ năng tính toán này. Tuy nhiên, vì có những bài tập khá lạ lẫm với cha mẹ học sinh nên đôi khi vì bất đồng mà xảy ra những tình huống làm mất đi mối tương giao tốt đẹp giữa phụ huynh, học sinh và giáo viên.
Có một câu chuyện diễn ra tại lớp học toán cấp tiểu học ở Trung Quốc. Người kể câu chuyện này cũng là một trong những nhân vật chính.
Hôm ấy, con trai của chị về nhà đưa ra bài tập toán bị cô giáo gạch sai. Đề bài như sau: “Có 10kg muối, ăn 3 trước 3kg, sau đó ăn thêm 2kg. Tổng cộng thiếu bao nhiêu kg muối?”
Ảnh minh họa: douyin
Bài giải của con chị là lấy 10 – 3 – 2 = 5 (kg). Người mẹ chỉ nhìn phép tính của con nên càng hoang mang cho rằng cô giáo đã nhầm lẫn trong lúc chấm bài nên mới gạch sai toàn bộ bài toán giải của con trai mình. Vì bức xúc, chị đã tìm gặp để chất vấn cô giáo ngay. Tuy nhiên, cô giáo lại rất điềm tĩnh, khẳng định mình không hề nhầm lẫn gì trong lúc chấm bài. Bài toán em học sinh làm cho kết quả không sai nhưng đặt phép tính không đúng và cả bài toán vì vậy chưa đúng.
Theo lời giáo viên, đề bài toán quá rõ yêu cầu tìm gì nhưng do em học sinh không đọc kĩ đề, không phân tích các dữ liệu để đưa ra phép tính đúng.
Bài toán đúng cô giáo đưa ra là: 3 + 2 = 5 (kg) vì bài toán chỉ hỏi thiếu bao nhiêu kg muối. Nếu bài toán hỏi còn thừa bao nhiêu kg muối thì khi đó bài giải như con trai của vị phụ huynh đưa ra ở trên sẽ đúng.
Đây là bài toán có dữ liệu tổng lượng muối ban đầu là 10kg nhưng khi giải không dùng để đặt phép tính mà là dùng nó để phân tích bài giải. Nó là yếu tố phân loại học sinh, đòi hỏi phải cẩn thận, không được hấp tấp, vội vàng mà hiểu sai yêu cầu của đề. Đồng thời bắt buộc học sinh phải vận dụng tư duy để giải chứ không chỉ học vẹt, làm theo dạng bài mẫu quen thuộc.
Khi nghe cô giáo phân tích đến mức này, từ chỗ bức xúc, người mẹ ngượng ngùng vì đã quá vội vàng kết luận cô giáo nhầm lẫn. Cô giáo thì ngược lại, không trách phụ huynh, còn nhẹ nhàng giải thích: “Dù kết quả của con không sai nhưng cách giải quyết yêu cầu bài toán chưa đúng. Vì vậy nên cô không thể chấm đúng cho con được.”
Đúng thật, vì con số đề ra trùng hợp cho kết quả đúng là 5 nhưng nếu không phải may mắn ngẫu nhiên mà là những con số khác được thay vào bài toán thì chắc chắn bài giải của bé trai kia sẽ cho kết quả khác.
Ảnh minh họa: Zhihu
Là cha mẹ, khi đồng hành cùng con trong quá trình học tập, nếu kết quả của con không như mong đợi, đừng bao giờ vội vàng quy kết thầy cô giáo có lỗi và luôn khẳng định con mình đúng. Trước khi phán xét đúng, sai, cần phân tích kỹ lưỡng. Điều này sẽ tránh được những bực dọc thừa thải tự rước vào mình, càng không phải vướng vào tình huống phải cúi mặt ngượng ngùng khi hóa ra người không đúng là mình và con, chứ không phải thầy cô giáo.
Khi được đứng trên bục giảng, thầy cô giáo trước hết phải là những người có chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm. Các thầy cô được đào tạo với chương trình cập nhật mới, phù hợp với đòi hỏi của thời đại. Những kiến thức đó có thể từ thời của cha mẹ chưa được áp dụng hoặc nếu có cũng không phổ biến. Muốn trực tiếp dạy con, cha mẹ phải chủ động tiếp thu và tìm tòi những phương pháp học tập hiệu quả, những kiến thức phù hợp với thời đại.
Khi giám sát trẻ hoàn thành bài tập, bố mẹ đừng nhìn chằm chằm vào bài tập sai của trẻ mà chỉ trích. Một số cha mẹ ngay khi phát hiện con làm bài sai thì tỏ ra sốt ruột, yêu cầu con phải sửa đáp án ngay. Cách làm này không những không giúp trẻ tự nhìn ra lỗ hổng của mình để rút kinh nghiệm mà còn gây áp lực tâm lý khiến trẻ sợ học. Cách đúng phải làm là hỏi xem con nắm nội dung bài tập đến đâu, sau đó để con tự sửa lỗi sai của mình. Khi con cần chấm bài, cha mẹ sẽ kiểm tra lại cho con xem đã đúng chưa. Nếu con đã tìm được hướng giải đúng nên khích lệ con bằng một lời khen hoặc lời cổ vũ. Khi con vẫn chưa làm đúng, hãy khuyến khích con kiên nhẫn tư duy thay vì trách mắng. Dù con sẽ phải mất nhiều thời gian hơn để tìm tòi cách giải đúng sau lần giải sai nhưng đó mới là cách học tập đúng, giúp trẻ nhớ lâu và nảy ra những ý tưởng tìm tòi mới.
Nguồn: https://phunuphapluat.nguoiduatin.vn/con-lam-toan-10-3-25-bi-co-giao-gach-sai-me-thac-mac-thi-tam-phuc-vi-loi-giai-a595481.html
Nguồn: https://phunuphapluat.nguoiduatin.vn/tong-so-tuoi-cua-bo-va-con-gai-la-100-bo-50-tuoi-con-bao-nhieu-tuoi-hoc-sinh-tra-loi-la-50-bi-co-gach-sai-a616135.html